The 'Doctor's' travelogue about the Treks and trails!

रानफुले (भाग २; कलानिधीगड आणि पारगड ट्रेक) The Wild Flowers (Part II, Kalanidhigad and Pargad Trek) (Flowers found in Sahyadris) 【© डॉ. अमित सुमन तुकाराम पाटील】 【© Dr. Amit Suman Tukaram Patil】 कोल्हापूर जिल्ह्यात एकूण १३ लहानमोठे गडकिल्ले आहेत. दि. १४ जानेवारीला पावनगडावर जाऊन आल्यानंतर मी ‛पुढचा ट्रेक कोणता करावा यावर स्वतःच्या मनाशी बराच खल केला’. योगायोगाने मला दि. २६, २७ आणि २८ जानेवारीला सुट्टी मिळाली...आणि, सच्चा ट्रेकर अशी संधी कधीच वाया जाऊ देत नाही! There are 13 fortresses in all, of various sizes in Kolhapur district of Maharashtra. After trekking on Pavangad fort on 14th January, 2018, I had to do a great deal of thinking while deciding about the next possible trek. Incidentally I got holidays on 26th, 27th and 28th Jan. And, the hardcore trekker never lets slip such an opportunity out of his hands!  मी दि. २७ आणि २८ जानेवारी, २०१८ या दोन दिवसांत चंदगड भागातील चार गडांवर ट्रेकिंग करायचे निश्चित केले. त्यानुसार मी २७ तारखेला महिपालगड आणि कलानिधीगड; आणि २८

(© डॉ. अमित सुमन तुकाराम पाटील) (© Dr. Amit Suman Tukaram Patil) २०१८ सालची माझी ट्रेकिंगची मोहिम कोल्हापूर जिल्ह्यातील पन्हाळा तालुक्यातील ‘पावनगडा’वरील भ्रमंतीने चालू झाली. पन्हाळा या ऐतिहासिकदृष्ट्या अत्यंत महत्त्वपूर्ण गडापासून अवघ्या ३ किमी अंतरावर असूनही हा पावनगड मात्र उपेक्षितच राहिला आहे. परंतु, इतिहासात आणि त्यातल्या त्यात छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या स्वराज्यात या गडाने महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. या गडाबद्दल पुढे मी लिहिणार आहेच. तत्पूर्वी, ज्याप्रमाणे आपण एखाद्या चांगल्या गोष्टींचे स्वागत पुष्पार्पणाने करतो, त्याप्रमाणे या ब्लॉगचे स्वागत पावनगडावर आढळलेल्या काही रानफुलांच्या प्रसन्न दर्शनाने करूया. My trekking campaign for the year 2018 started with the ‘Pavangad’ fort climb in Panhala tehsil of Kolhapur district. The Pavangad fort remains highly neglected despite it being located at a distance of just 3 Km from the historically very important fort Panhala. However, this fort had a strategically very important role in the history in general and the history of